Bí quyết cho ba mẹ: Cách dạy trẻ tự lập từ nhỏ
Tự lập hơn và ngày càng làm được nhiều việc hơn mà không cần tới sự giúp đỡ của bố mẹ là một phần quan trọng trong quá trình phát triển tự nhiên của trẻ. Dạy trẻ tự lập từ nhỏ không phải là công việc đơn giản mà bất kỳ bậc phụ huynh nào cũng có thể làm được. Làm thế nào để bé tự lập mà không phải dùng tới các hình phạt, điều này khiến cho không ít bậc phụ huynh phải đau đầu.
1. Khi nào tính tự lập của trẻ phát triển?
Tính cách độc lập của trẻ càng thể hiện rõ hơn sau khi trẻ được 18 tháng tuổi. Trong khi trẻ vẫn cần nhiều sự giúp đỡ và chú ý trong nhiều năm tới, hầu hết trẻ em sẽ có những kiến thức cơ bản về tự chăm sóc bản thân như: tự mặc quần áo, rửa tay, tự ăn và đi vệ sinh của riêng trẻ. Trẻ có thể làm chủ các hoạt động này ngay sau sinh nhật thứ tư của mình.
Trẻ sẽ thực sự bắt đầu phát triển ý thức về bản thân trong vài tháng đầu tiên sau khi được 1 tuổi. Khi được 18 tháng tuổi, trẻ sẽ nhận ra mình trong gương, và bé sẽ không còn đưa tay ra và cố chạm vào hình ảnh của mình trong gương nữa.
2. 6 cột mốc quan trọng trong quá trình bé tự lập
Khi ý thức về bản thân tăng lên, trẻ sẽ đạt được thành tích trong việc tự chăm sóc bản thân. Trẻ sẽ phát triển một cách tự nhiên và tinh chỉnh các kỹ năng vận động của mình trong ba năm tới để thành thạo các kỹ năng sau:
- Sử dụng thìa: Một số trẻ mới biết đi bắt đầu muốn sử dụng đồ dùng ngay từ khi được 13 tháng và hầu hết trẻ đã hình thành được kỹ năng quan trọng này khi được 17 hoặc 18 tháng tuổi. Đến 4 tuổi, trẻ có thể sẽ cầm đồ dùng như người lớn và sẵn sàng học cách cư xử trên bàn ăn. Cho đến lúc đó, hãy bên cạnh và giúp đỡ trẻ.
- Cởi quần áo: Hầu hết trẻ em học cách cởi quần áo vào khoảng từ 13 đến 24 tháng tuổi.
- Đánh răng: trẻ có thể cầm bàn chải một cách thuần thục khi trẻ lên 3 tuổi. Tuy nhiên, các nha sĩ cho biết, trẻ em không thể vệ sinh răng của mình một cách kỹ lưỡng ở độ tuổi này và vẫn cần sự trợ giúp từ người lớn.
- Rửa tay và lau khô tay: kỹ năng này phát triển khi trẻ được 24 tháng tuổi và là điều trẻ nên học trước hoặc cùng lúc với việc đi vệ sinh nhằm tránh vi trùng.
- Mặc quần áo: trẻ có thể tự mặc quần áo khi được 24 tháng. Ngoài ra khi được 24 tháng, trẻ có thể sẽ tự cởi giày.
- Sử dụng nhà vệ sinh: hầu hết trẻ em chưa sẵn sàng về thể chất để bắt đầu tập đi vệ sinh cho đến khi chúng được ít nhất 18 đến 24 tháng tuổi. Hai dấu hiệu chính cho một đứa trẻ sẵn sàng tập đi vệ sinh bao gồm: việc trẻ có thể tự mình kéo quần lên xuống và biết khi nào trẻ phải đi vệ sinh trước khi điều đó xảy ra.
Khi thời gian trôi qua, trẻ sẽ ngày càng làm tốt hơn trong việc tự chăm sóc bản thân. Trước khi bạn biết điều đó, trẻ sẽ có thể buộc dây giày của mình và tự đi tắm, và sau đó chỉ là vấn đề thời gian cho đến khi trẻ có thể giặt giũ và nấu bữa tối.
3. Ba mẹ cần làm gì để dạy trẻ tự lập?
Bất cứ khi nào con bạn thử một kỹ năng mới, dù con có thành công hay không, hãy nói với con rằng ba mẹ tự hào vì con đã nỗ lực và khuyến khích con thử lại.
Ba mẹ không nên bước vào quá nhanh để giúp đỡ trẻ. Điều cần thiết là trẻ phải có đủ thời gian để tự mình làm chủ những việc này, theo tốc độ của riêng mình. Chính vì vậy đừng gây áp lực cho trẻ trước khi bé sẵn sàng.
Bé cần được linh hoạt. Nếu học cách rửa tay đồng nghĩa với việc phòng tắm có thể bừa bộn trong vài ngày. Hoặc nếu trẻ tự mặc quần áo có nghĩa là trẻ có thể dành cả tuần để chạy quanh nhà với một chiếc áo cổ lọ màu hồng cũ, một chiếc váy đỏ tươi, chiếc quần jean xanh và dép tông, hãy để trẻ thoải mái làm điều trẻ thích. Bởi trẻ càng luyện tập nhiều, trẻ sẽ càng giỏi.
Hãy đảm bảo ba mẹ luôn theo dõi con khi con bắt đầu thử nghiệm tự làm mọi việc. Đặt ra giới hạn và giải thích chúng: Nói cho trẻ biết lý do tại sao trẻ không thể tự bật lò nướng hoặc tự cắt thịt cho mình là không an toàn. Trẻ có thể sẽ không hài lòng lắm về điều đó, nhưng cuối cùng trẻ sẽ đồng ý.
Khi lớn hơn, trẻ em học cách làm nhiều việc hơn cho bản thân, từ cởi áo đến tự lấy bát ngũ cốc vào buổi sáng. Nhìn con trở nên độc lập hơn có thể khiến ba mẹ có cảm xúc buồn, vui lẫn lộn, nhưng đó là một phần quan trọng trong sự phát triển cá nhân và xã hội của mỗi đứa trẻ.
Hẹn gặp lại các con yêu và ba mẹ trong thời gian sắp tới.